Begraafplaats Orthen: de familie Halewijn

DEN BOSCH | De Bossche Omroep plaatst een serie met verhalen over bijzondere graven op begraafplaats Orthen. De enige begraafplaats in de stad is de laatste rustplaats van vele Bosschenaren, bekend en minder bekend. En achter elk graf schuilt een verhaal.

door Lisette Broess-Croonen

Een van de monumentale graven is dat van de familie Halewijn. Deze familie was tot 1918 eigenaar van De Gouden Leeuw, een hotel aan de Pensmarkt. De Gouden Leeuw was het oudste hotel van de stad en naar zeggen zelfs van Nederland. De oudste datering stamt al uit 1483 en diverse belangrijke mensen, waaronder keizer Frans Jozef II en stadhouder Willem V hebben hier gelogeerd. 

In 1779 kwam het hotel in bezit van de familie Halewijn. François Halewijn kocht het pand en breidde het hotel uit door ook twee naastgelegen panden te kopen. Achter het hotel waren stallen die plaats boden aan achtendertig paarden. Na François werden meerdere generaties eigenaar van het hotel. De laatste was François, een achterkleinzoon van de man die het hotel kocht. Deze besloot in 1918 om het hotel te verkopen, waardoor er een einde kwam aan een bijzondere hotelgeschiedenis. Een jaar later werd het pand gesloopt. Bij het hotel stond een verguld stenen beeldje van een leeuw op een hardstenen zuil uit de achttiende eeuw. Dat schonk François aan het gemeentebestuur, die het een plaatsje gaf op de Schapenmarkt. Het beeldje prijkt nu op de officiële monumentenlijst.

Het familiegraf op begraafplaats Orthen werd gebouwd na de dood van Theodorus Halewijn in 1894. Theodorus, geboren in 1825, was de kleinzoon van de eerste hoteleigenaar François. Hij was na zijn vader Joannes de derde generatie die De Gouden Leeuw uitbaatte. Hij trouwde met Maria Verhulst en samen kreeg het paar twee kinderen. De oudste zoon, François, nam het hotel later weer van zijn vader over. Samen met zijn vrouw Johanna Raijmann was hij de laatste uitbater van De Gouden Leeuw. Dit echtpaar wordt na hun dood bijgezet in het familiegraf.

Het grafmonument is gemaakt door de firma Dobbe en Van Pelt. Het graf bestaat uit een tombe met hardstenen voetplaat met aan het hoofdeinde een stèle. Zowel de tombe als de stèle hebben een trapezoïde-vormige opbouw. Aan de voorkant van de stèle is een marmeren plaquette aangebracht. De bekroning van de stèle is een kalkstenen kruis met een stenen bloemenkrans. Om het graf staan hoekpaaltjes die verbonden zijn door smeedijzeren schakelkettingen. Het is een monument vanwege de cultuurhistorische waarde, onder andere in de ontwikkeling van de katholieke grafcultuur.